61.
آیا عرفان و اسلام دو مقوله جدا از هم هستند؟
و آیا خداوند انسان را در عالم آخرت عذاب خواهد داد؟
پاسخ: توصیه می کنم که پیشگفتار کتاب گزیدۀ فیه ما فیه اثر این حقیر را اگر خوانده اید دوباره بخوانید تا بی پرده پاسخ سئوالات خود را بیابید. پاسخ های کوتاه گاهی می تواند گمراه کننده باشد.
62.
در جامعه ای که شرارت بر مردمان غلبه کرده است چه باید کرد؟
پاسخ: نخستین کاری که باید کرد این است که هیچگونه همکاری با شرارت ها نکنند و خود نمونهٔ یک فرد قابل ستایش و محبوب باشند ، خوب بودن یک رسالت اجتماعی است زیرا مردم برای هر قاعده و قانون خوب نیاز به مدل و نمونهٔ قابل مشاهده دارند و هر انسانی می تواند با انجام همین رسالت خوب بودن و قابل سر مشق بودن به بهبود اخلاق جامعه کمک کند.
63.
نظر شما در مورد موسیقی چیست و چرا برخی موسیقی را جایز نمی دانند؟
پاسخ: خرد جمعی(Collective Intelligence) در طول تاریخ تا به امروز پیوسته ستایشگر موسیقی به عنوان یکی از بلندترین قله های زیبایی و معنویت بوده است و بزرگان جهان به اتفاق گفته اند آنچه در خرد جمعی انسانها مطلوب و محبوب است نشانی از محبوبیت و مطلوبیت آن در پیشگاه خدا است. بنا بر حدیث پیامبر اکرم هر انسانی بر اساس فطرت به دنیا می آید و دین ها و آئین ها، همه بعد از فطرت قرار می گیرند و بنا بر آیات مکرر در قرآن فطرت انسان همان فطرت الهی است (فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا) بنابراین اگر تعارضی میان ظواهر دیانت و تفسیرهای دینی و فطرت آدمی باشد، آن مسموع نیست زیرا اصحاب اصول نیز گفته اند: "کلّ ما حکم به العقل، حکم به الشرع" یعنی آنچه شرع به آن حکم می کند، عقل نیز با آن هماهنگ است و همچنین در حدیثی دیگر آمده است که پیامبر فرمود: "أنَّ العقل رسولٌ من داخل، والرسول عقلٌ من خارج" یعنی عقل آدمی رسول الهی است در درون او و رسول الهی عقل آدمی است در خارج ذات او. شايد بتوان گفت که برخی از علمای دین به سابقه بعضی مجالس ناموزون که موسیقی نیز جزئی از آن بوده است در تحریم آن مجالس سخن گفته اند و آنرا مجلس غنا نام نهاده اند و ای بسا که این تحریم مشمول همانگونه مجالس است.
پاسخ: نهایت آگاهی رسیدن به آگاهی بی نهایت است که صفت آفریدگار جهان است.
این آگاهی را در زبان فارسی آگاهی جهانی یا آگاهی عرفانی گفته اند و در زبان انگلیسی از آن به عباراتی چون :
Cosmic Experience
Universal Consciousness
Transcendental Consciousness
Cosmic Consciousness
و امثال آن تعبیر می کنند.
این احساس پیوند با همۀ ذرات آفرینش
گاه و بیگاه در شعر و ادبیات جهان با تصویرهای گوناگون بیان شده است:
به جهان خرم از آنم که جهان خرم از اوست
عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست
سعدی
در این آگاهی است که به تعبیر مولانا:
با تو می گویند روزان و شبان
جمله ذرات عالم بی زبان
ما سمیعیم و بصیریم و هُشیم
با شما نامحرمان ما خامشیم
نطق آب و نطق باد و نطق گِل
هست محسوس حواس اهل دل
پاسخ: گویند که در مسجد اولیه پیامبر ستونی بوده است از چوب که پیغمبر اکرم به آن تکیه می کردند و وعظ می فرمودند تا روزی که منبری ساخته شد و پیامبر قرار شد روی آن منبر بروند و معروف است که این ستون از فراق پیغمبر ناله کرد و این رمزی از محبوبیت پیامبر اکرم در کل کائنات است.
استن حنانه از هجر رسول
ناله می زد همچو ارباب عقول
مولانا
66.
چرا امروزه تحصيل در رشته ادبيات فارسى ما را راضى نمى كند و در دوران تحصيل قداست ادبيات را احساس نمى كنيم؟
پاسخ: يك كوشش دسته جمعى براى قداست زدايى ادبيات به عمل مى آيد كه محصول نگرش برخی روشنفكران است. بايد مبارزه كرد و از روشنفكران واقعى جهان مدد گرفت كه همه ادبيات را مقدس مى شمارند.