به جمع خويشانش بپيوندد
يا در راههاى آسمان به ميل خويش سير كند
و بتواند خود را به جریان هوا بسپرد یا بچرخد و فرود آيد
يا بر جريان اثيرى و غبارآلود نسيمى شناور شود
و بالهايش را كه دست الهى ساخته است
آسان و بى خيال با توانایی بگسترد
آنگاه بر شاخه درخت مهمان دوستى فرود آيد
و با ظرافت تمام بالهايش را ببندد
و بنشيند و آرام گیرد
و آسمان را كه جولانگاه شگفت انگيز اوست نظاره كند
اما میله های زندان همچنان
سخت و سنگین بر اندام او فشار می آورند
زیرا جای کافی ندارد
که حتی بالهای مسکینش را به راحتی از هم باز کند
از این رو سراسر روز ناله می کند
و به این سوی و آن سوی می جهد
و به هر میله سرسخت چنگ می زند
بدین امید که میله ای بشکند
و او بتواند در فضای آزاد و پراهتزاز بال گیرد.
افسوس که هیچ حرکتی رخ نمی دهد
مگر شست و شوی ملالت بار
در حیات پشتی زندان
که آنجا بال بال زند و پرپر شود
و امواج صوتی ناله و نوحه دلخراش او در هوا اوج گیرد.
اينديا راسل
" The Caged Bird "
to William Blake and Thomas Hardy
If singing could break bars
He would be free
Free to join his cousins
In the scented air
Or navigate the sky roads flowing home
Free to glide and swoop and turn
And drift upon the current
Of the hazy aether, free
To stretch, in careless strength,
Divinely fashioned wings then
Landing on the branches of a welcoming tree
To fold them neatly
Settle and survey his wondrous element, the sky
But prison bars press hard
Upon his body, No room to even
Open his poor wings - so all day
Long he sings and hops and clings
To each constricting
Bar, hoping
That one will break and let him out into the vibrant world
But nothing moves
Except dull washing
Flapping in the back yard of his prison
And the soaring sound waves of his terrible mourning song.
India Russell
□ ایندیا راسل شاعر معاصر انگلیسی که عشق افلاطونی دارد
و شعرش دعوت به زیبایی و دانایی و نیکویی است
و کدام نیکویی خوشتر از آزاد کردن اسیری است از زندان
یکی در بیابان سگی تشنه یافت
برون از رمق در حیاتش نیافت
کله دلو کرد آن پسندیده کیش
چو حبل اندر آن بست دستار خویش
به خدمت میان بست و بازو گشاد
سگ ناتوان را دمی آب داد
خبر داد پیغمبر از حال مرد
که داور گناهان از او عفو کرد
سعدی، بوستان
من نگویم که مرا از قفس آزاد کنید
قفسم برده به باغی و دلم شاد کنید
ملک الشعرای بهار
□ این شعر به ویلیام بلیک و توماس هاردی هدیه شده است.
شعر از اينديا راسل برگرفته از کتاب "The Kaleidoscope of Time "
ترجمه و توضیح: حسین الهی قمشه ای
www.drelahighomshei.com

ور شوم چون کاه بادم باد اوست
جز به باد او نجنبد میل من
نیست جز عشق احد سر خیل او
تا احب لله آید نام من
تا که ابغض لله آید کام من
بخل من لله عطا لله و بس
جمله لله ام نیم من آنِ کس

برگرفته از کتاب « در صحبت قرآن»
به قلم حسین الهی قمشه ای

که کودکان بدان خواندن می آموزند
و بزرگان به خواندنش دانا می شوند-
در هم آمیخته ای
نصیحت را با شادی
و حکایت را با حقیقت
چنانکه از خواندنش خیال افسون می شود
و به شیوۀ بیانش معانی بر دل می نشیند
چرا که جامه ای ساده بر تن دارد
و به نرمی دل می رباید
و عزیز می کند لطیفۀ معنا را
و لطیف می کند طنز بی پروا را
رینولد نیکلسون
" Happy Sage " 
O full of human wisdom, happy sage,
A Persian Horace, mingling on thy page,
Where childhood learns to read, age reads to learn,
Moral with gay and tale with truth in turn;
Which as we read, our fancy so beguile,
The matter pleases for the golden style,
A style that softly winning, simply dressed,
Endears the topic and refines the jest.
Reynold A. Nickolson

□ هوراس شاعر نامی روم باستان است، هم عصر حضرت مسیح
که شعر غنایی او در مغرب زبانزد خاص و عام است
روحیه ای شاد و سرخوش داشته
و یکی از درونمایه های مهم شعری او
به لاتین (Carpediem) است به معنی " روز را غنيمت شمار "
و اشعار غنایی سعدی از بسیاری جهات با او هماهنگ است.

برگرفته از کتاب " ۳۶۵ روز با سعدی "
ترجمه و توضیح: حسین الهی قمشه ای

و هیچ گاه از خواندن باز نمی ایستد.
آوایش، در بادهای سخت، خوش به گوش می رسد
و چه طوفان سهمگینی است
آن که بتواند این پرندۀ کوچک را رمیده کند
پرنده ای که چه بسیار دل ها را گرم کرده است.
من در سردترین سرزمین ها آواز او را شنیده ام
و در غریب ترین دریاها
اما هیچ گاه حتی در منتهای گرسنگی
 از من درخواست خرده نانی نکرده است
امیلی دیکنسون
" Hope is the thing with feathers " 
Hope is the thing with feathers
That perches in the soul,
And sings the tune without the words,
And never stops at all,
And sweetest in the Gale is heard;
And sore must be the storm
That could abash the little bird
That kept so many warm.
I’ve heard it in the chillest land,
And on the strangest Sea;
Yet, never, in Extremity,
It asked a crumb of me.
Emily Dickenson

برگرفته از کتاب  " در قلمرو زرین "
ترجمۀ حسین الهی قمشه ای

بهشت را دری است به پهنای آسمان،
که هیچ گاه بسته نیست
و آن در توبه است.
بدان که پروردگار عالمیان
تو را برای آمرزش آفریده است
و گمان مدار که به هیچ گناهی (اگر از آن باز گردی)
از تو روی گرداند از آنکه
مهر او بر قهر او پیشی داشته
و پیش از این گناهان تو را به چشم دوستی نگاه کرده
و در آفتاب لطف پرورده است.
از این رو، هرچند در خواب غفلت خفته باشی
و خورشید دمیده باشد امید از سابقۀ لطف ازل
و سبقت مهر بر قهر مدار که:
روز و شب این هفت پرگار ای پسر
از برای توست در کار ای پسر
طاعت روحانیان از بهر توست
خلد و دوزخ عکس لطف و قهر توست
قدسیان یکسر سجودت کرده اند
جزء و کل غرق وجودت کرده اند
جسم تو جزء است و جانت کل کل
خویش را قاصر مبین در عین ذُل
منطق الطیر
□ بخشی از حکایات آن مرغان را می خوانیم
که هدهد ایشان را به سیر در هفت شهر عشق
و رسیدن به سیمرغ دعوت کرده است
مرغان در آغاز این دعوت را خوش آمد می گویند
اما وقتی به مشکلات راه می اندیشند
هریک خود را به عذری معاف می دارد
اما هدهد که از راه و رسم منزلها باخبر است
بهانه های هفت رنگ و هفتاد رنگ مرغان را
یک یک پاسخ می گوید و
ایشان را راهی طریق عشق می کند.

برگرفته از مقدمه کتاب " گزیده منطق الطیر "
اثر فریدالدین محمد عطار نیشابوری
تلخیص، مقدمه و شرح: حسین الهی قمشه ای

جوزف اَدیسن
" Music " 
Music religious hearts inspires,
It wakes the soul, and lifts it high,
And wings it with sublime desires,
And fits it to bespeak the Deity.
Joseph Addison
A Song for St. Cecilia’s Day

برگرفته از کتاب " در قلمرو زرین "
ترجمه حسین الهی قمشه ای
نقاشی اثر hiroyuki satoh

سنگین تر از آن است
که کسی به میل و رغبت بر دوش خود نهد،
اما هر فرد بی مایه ای می تواند
نقد و نظر خویش را بر آثار دیگران ابراز کند
و آنکس که طبیعت او را توان کافی نبخشیده
و کاهلی و سستی او را جاهل و بی خبر نگه داشته است
باز می تواند غرور و خودنمایی خویش را
با کسب عنوان منقد به نمایش آورد.
ساموئل جانسن
"Criticism"
Criticism is a study by which
men grow important and formidable
at a very small expense.
The power of invention
has been conferred by nature upon few
and the labour of learning those sciences
which by mere labour be obtained
is too great to be willingly endured
but every man can exert
such judgment as he has upon the works of others
and he whom nature has made weak
and idleness keeps ignorant
may yet support his vanity by the name of a critic.
Samuel Johnson
نقد جانسن بر منقدان بی مایه ای است
که بی سرمایه ذوق و دانش
به بازار هنر می آیند و نمی دانند
که از این سودا بجای شهرت به رسوایی خواهند رسید
و به جای نیل به هدف، هدف تیر ملامت خواهند شد
اما ساموئل جانسن(Samuel Johnson)
خود از منقدان پخته و برجسته ادب انگلیس است
که نخستین فرهنگ زبان انگلیسی را تدوین کرده
و معیارها و مبانی نقد ادب را به دست داده است،
و باکی نیست که نظراتش خود مورد نقد قرار گرفته باشد
زیرا شرط کمال منقد آگاهی و پختگی است
و ضرور نیست که قضاوتش همه جا با حقیقت قرین باشد.
از منقدان بزرگ ادبی در این روزگار
هرولد بلوم(Harold Bloom) آمریکایی
نویسنده کتاب گران سنگ " سرآمدان " (Genius) است
که طی آن یکصد اثر بزرگ تاریخ را
از هومر تا شکسپیر و از گوته تا پروست
نقد و تحلیل کرده است.
در این کتاب همچنین ارزیابی ارجمندی از قرآن
در مقام یک ترجمان الهی، آمده است.

ترجمه و توضیح: حسین الهی قمشه ای
تصویر ساموئل جانسن اثر Edward Mattew Ward
www.drelahighomshei.com