بيان قرآن نقطه اوجي از ماجراي عشق و زيبايي است و تعبيري شگفت است از اين حقيقت كه زيبايي چه در انسان و چه در هنر و چه در طبيعت مي تواند بر رنج ها و دردها فايق آيد چنانكه آدميان دست خود ببرند و هيچ ندانند.

141

اهل حكمت گفته اند زيبايي طبيبي است كه مي تواند مزاج و خلق و خوي آدمي را اگر بيمار شده باشد شفا بخشد يعني از ناهماهنگي به هم آهنگي و از پريشاني به نظم و از زشتي به زيبايي آورد و بر عمر آدمي بيفزايد.

142

احمد شكرفروش عالم جان است و تفقدي كرده است جمله آدميان را كه بيش از اين زهر كين منوشيد و زهره مردمان مدريد كه من شما را شهد عشق و دوستيو برادري و برابري و آزادي و آزادگي آورده ام.

143

خبر گزاري شيطان خبري به دروغ پخش كرده است كه شماآدميان جمله هلاك خواهيد شد، در خاك خواهيد رفت و ديگر هيچ خبري نخواهد بود. او تبليغات جهاني كرده است كه بشتابيد به حرص و آز و جاه و مقام و بدريد جامه ها و جگرهاي يكديگر را همچون درندگان و يكسر در سوداي منافع چند روزه خود باشيد و زندگي را تلخ كنيد و هواي عشق و دوستي و صلح و آشتي رابه آلايندگانی چون كينه و انتقام و وحشت و هراس و دروغ و فريب و ناامني آلوده كنيد تا من كه حسود سعادت و عنود كرامت و خلافت شما هستم شاد كام شوم.

144

وحی کردن خداوند به زنبور عسل ابعاد کلی تری از معنای وحی را روشن می کند و توان گفت که وحی الهی سریان هوشمندی در ذرات آفرینش است و اینکه به زنبور فرمان داده می شود که در راههای پروردگارت حرکت کن همان تعلیم الهی است که زنبور به سائقه فطرت آن را دنبال می کند و هیچ خطایی بر او عارض نمی شود.

145

رسالت احمد نیز همین بود که همگان را به معراج به سوی احد فراخواند.رفتن به سوی احد که همان تقرب الی الله است با دور شدن تدریجی از نفس که مثار کثرت است حاصل می شود و شریعت ها و سنت ها و آیین ها و فضیلت و تقوی آدمیان را به سوی وحدت که قرب به احد است دعوت می کنند.دانش و هنر نیز در گرو همین قرب احد و حضور او در جهان است.

146

اگرکسانی در سودای بازگرداندن صلح و آشتی و دوستی و برادری و آزادی در جهانند تنها راه، باز گرداندن احد به دایره جهان است تا احمد شود. احد به تعبیر ارسطو صورت مطلق است و صورت جهت وحدت همه اشیا و در نهایت جهت وحدت انسانها و همه آفرینش است و هنر و اخلاق و علم که ارزشهای سه گانه فرهنگ انسانی است نیز هر سه در گرو همین صورت است.

147

فردوسی در سراسر شاهنامه درونمایه اصلی قرآن را که پیکار میان خود پرستی و خدا پرستی یا پیکار میان شیطان و رحمان ، پیکار میان نفس اماره و لوامه و پیکار میان دیو و انسان است، دنبال کرده است.شاهنامه نیز مانند قرآن با نام و یاد خدا آغاز می شود و آنگاه از انسان سخن می رود و بی درنگ مصاف میان انسان و دیو در همان آغاز حکایت روی صحنه می آید.

148

عطار ضمن نعت احمد معنی حقیقی نماز را نیز روشن کرده که عبارت است از:تعظیم به عظمت الهی و شهود زیبایی او در آیینه جهان و قیام در هر کار به خاطر عشق او و رکوع و سجود در پیش فرامین او در همه عمر.

149

شفاعت احمد همان هدایت اوست ، مطاع بودن او به فرمان خرد است چون او خود را خرد نخستین خوانده است و از این جهت هیچ سخنی بر خلاف خرد و فطرت آدمیان نمی گوید، نبوت او به خاطر خبر بزرگی است که از پشت پرده عالم آورده است ، و کرامت او بزرگواری و بخشش و خلق خوش و صدق و راستی و تواضع اوست که بزرگترین معجزه است.

150