ور شوم چون کاه بادم باد اوست
جز به باد او نجنبد میل من
نیست جز عشق احد سر خیل او
تا احب لله آید نام من
تا که ابغض لله آید کام من
بخل من لله عطا لله و بس
جمله لله ام نیم من آنِ کس

برگرفته از کتاب « در صحبت قرآن»
به قلم حسین الهی قمشه ای

که کودکان بدان خواندن می آموزند
و بزرگان به خواندنش دانا می شوند-
در هم آمیخته ای
نصیحت را با شادی
و حکایت را با حقیقت
چنانکه از خواندنش خیال افسون می شود
و به شیوۀ بیانش معانی بر دل می نشیند
چرا که جامه ای ساده بر تن دارد
و به نرمی دل می رباید
و عزیز می کند لطیفۀ معنا را
و لطیف می کند طنز بی پروا را
رینولد نیکلسون
" Happy Sage " 
O full of human wisdom, happy sage,
A Persian Horace, mingling on thy page,
Where childhood learns to read, age reads to learn,
Moral with gay and tale with truth in turn;
Which as we read, our fancy so beguile,
The matter pleases for the golden style,
A style that softly winning, simply dressed,
Endears the topic and refines the jest.
Reynold A. Nickolson

□ هوراس شاعر نامی روم باستان است، هم عصر حضرت مسیح
که شعر غنایی او در مغرب زبانزد خاص و عام است
روحیه ای شاد و سرخوش داشته
و یکی از درونمایه های مهم شعری او
به لاتین (Carpediem) است به معنی " روز را غنيمت شمار "
و اشعار غنایی سعدی از بسیاری جهات با او هماهنگ است.

برگرفته از کتاب " ۳۶۵ روز با سعدی "
ترجمه و توضیح: حسین الهی قمشه ای

و هیچ گاه از خواندن باز نمی ایستد.
آوایش، در بادهای سخت، خوش به گوش می رسد
و چه طوفان سهمگینی است
آن که بتواند این پرندۀ کوچک را رمیده کند
پرنده ای که چه بسیار دل ها را گرم کرده است.
من در سردترین سرزمین ها آواز او را شنیده ام
و در غریب ترین دریاها
اما هیچ گاه حتی در منتهای گرسنگی
 از من درخواست خرده نانی نکرده است
امیلی دیکنسون
" Hope is the thing with feathers " 
Hope is the thing with feathers
That perches in the soul,
And sings the tune without the words,
And never stops at all,
And sweetest in the Gale is heard;
And sore must be the storm
That could abash the little bird
That kept so many warm.
I’ve heard it in the chillest land,
And on the strangest Sea;
Yet, never, in Extremity,
It asked a crumb of me.
Emily Dickenson

برگرفته از کتاب  " در قلمرو زرین "
ترجمۀ حسین الهی قمشه ای

بهشت را دری است به پهنای آسمان،
که هیچ گاه بسته نیست
و آن در توبه است.
بدان که پروردگار عالمیان
تو را برای آمرزش آفریده است
و گمان مدار که به هیچ گناهی (اگر از آن باز گردی)
از تو روی گرداند از آنکه
مهر او بر قهر او پیشی داشته
و پیش از این گناهان تو را به چشم دوستی نگاه کرده
و در آفتاب لطف پرورده است.
از این رو، هرچند در خواب غفلت خفته باشی
و خورشید دمیده باشد امید از سابقۀ لطف ازل
و سبقت مهر بر قهر مدار که:
روز و شب این هفت پرگار ای پسر
از برای توست در کار ای پسر
طاعت روحانیان از بهر توست
خلد و دوزخ عکس لطف و قهر توست
قدسیان یکسر سجودت کرده اند
جزء و کل غرق وجودت کرده اند
جسم تو جزء است و جانت کل کل
خویش را قاصر مبین در عین ذُل
منطق الطیر
□ بخشی از حکایات آن مرغان را می خوانیم
که هدهد ایشان را به سیر در هفت شهر عشق
و رسیدن به سیمرغ دعوت کرده است
مرغان در آغاز این دعوت را خوش آمد می گویند
اما وقتی به مشکلات راه می اندیشند
هریک خود را به عذری معاف می دارد
اما هدهد که از راه و رسم منزلها باخبر است
بهانه های هفت رنگ و هفتاد رنگ مرغان را
یک یک پاسخ می گوید و
ایشان را راهی طریق عشق می کند.

برگرفته از مقدمه کتاب " گزیده منطق الطیر "
اثر فریدالدین محمد عطار نیشابوری
تلخیص، مقدمه و شرح: حسین الهی قمشه ای

جوزف اَدیسن
" Music " 
Music religious hearts inspires,
It wakes the soul, and lifts it high,
And wings it with sublime desires,
And fits it to bespeak the Deity.
Joseph Addison
A Song for St. Cecilia’s Day

برگرفته از کتاب " در قلمرو زرین "
ترجمه حسین الهی قمشه ای
نقاشی اثر hiroyuki satoh

سنگین تر از آن است
که کسی به میل و رغبت بر دوش خود نهد،
اما هر فرد بی مایه ای می تواند
نقد و نظر خویش را بر آثار دیگران ابراز کند
و آنکس که طبیعت او را توان کافی نبخشیده
و کاهلی و سستی او را جاهل و بی خبر نگه داشته است
باز می تواند غرور و خودنمایی خویش را
با کسب عنوان منقد به نمایش آورد.
ساموئل جانسن
"Criticism"
Criticism is a study by which
men grow important and formidable
at a very small expense.
The power of invention
has been conferred by nature upon few
and the labour of learning those sciences
which by mere labour be obtained
is too great to be willingly endured
but every man can exert
such judgment as he has upon the works of others
and he whom nature has made weak
and idleness keeps ignorant
may yet support his vanity by the name of a critic.
Samuel Johnson
نقد جانسن بر منقدان بی مایه ای است
که بی سرمایه ذوق و دانش
به بازار هنر می آیند و نمی دانند
که از این سودا بجای شهرت به رسوایی خواهند رسید
و به جای نیل به هدف، هدف تیر ملامت خواهند شد
اما ساموئل جانسن(Samuel Johnson)
خود از منقدان پخته و برجسته ادب انگلیس است
که نخستین فرهنگ زبان انگلیسی را تدوین کرده
و معیارها و مبانی نقد ادب را به دست داده است،
و باکی نیست که نظراتش خود مورد نقد قرار گرفته باشد
زیرا شرط کمال منقد آگاهی و پختگی است
و ضرور نیست که قضاوتش همه جا با حقیقت قرین باشد.
از منقدان بزرگ ادبی در این روزگار
هرولد بلوم(Harold Bloom) آمریکایی
نویسنده کتاب گران سنگ " سرآمدان " (Genius) است
که طی آن یکصد اثر بزرگ تاریخ را
از هومر تا شکسپیر و از گوته تا پروست
نقد و تحلیل کرده است.
در این کتاب همچنین ارزیابی ارجمندی از قرآن
در مقام یک ترجمان الهی، آمده است.

ترجمه و توضیح: حسین الهی قمشه ای
تصویر ساموئل جانسن اثر Edward Mattew Ward
www.drelahighomshei.com

دیوان شمس
یا به تعبیر خانم کتلین رین، شاعر معاصر اسکاتلندی:
اين من كيست
كه سر از خاك بر آورده سخن مي گويد
و از پشت غبار تن جهان را مي نگرد؟
اين كيست كه به جاي سنگِ خاموش مي شنود
و به جاي آب روان
با گوشت و پوست و استخوان
جهان را احساس مي كند؟
اين كيست كه به جاي جنگلْ شب را تنفس مي كند؟
و به جاي گل سرخ مي بيند
و مي داند كه پرنده در پرده ي آواز چه مي گويد؟
اين من كيست كه به جاي خورشيد
از ديو سياه شب مي ترسد؟
و اين كيست كه هيولاي پريشانِ عالم را نظام مي بخشد؟
اين من كيست كه از عدم سر برآورده
و چهره معشوق را نظاره مي كند؟
دانش امروز همچنان حیران این من و این روح است و هنوز برای شناخت ماهیت و جنس و او راه به جایی نبرده است. زیرا روحِ امری الوجود را از تحقیقات و تجربیات عالم خلق نمی توان شناخت.
برگرفته از کتاب " در صحبت قرآن "
به قلم حسین الهی قمشه ای