در کویرِ خشکِ دل ها چشمۀ شفابخش جاری کن
و در زندان زمان به انسان آزاد بیاموز
که چگونه زیبایی را بستاید.
اودن
" The Function of a Poet "
Follow, poet, follow right
To the bottom of the night,
With your unconstraining voice
Still persuade us to rejoice;
In the deserts of the heart
Let the healing fountain start,
In the prison of his days
Teach the free man how to praise.
W.H.Auden
□ کلمه " شاعر " اینجا به هر شاعر بزرگ اشاره دارد
اما در این قطعه همچنین اشاره او به ویلیام ییتز از شاعران معاصر است
که در عرصه شاعری همین رسالت را دنبال کرده است.
راهی بزن که آهی بر ساز آن توان زد
شعری بخوان که با او رطل گران توان زد
حافظ
این سخن آبی است از دریای بی پایان عشق
تا جهان را آب بخشد، جسمها را جان کند
مولانا
قول مطبوع از درون سوزناک آید که عود
چون همی سوزد جهان از وی معطر می شود
سعدی
شعر از اودن
ترجمه و توضیح: حسین الهی قمشه ای
تصویر: مجسمه Erato الهه شعر غنایی
www.drelahighomshei.com

یا با پای برهنه در کنار ساحل بر لب آب گام بردارم،
یا در بیشه ای زیر درختان بنشینم،
یا هنگام روز با کسی که دوستش دارم گفتگو کنم،
یا شب هنگام با او به بستر روم،
یا با مسافرانی که در قطارْ مقابل من نشسته اند گفتگو کنم،
یا تماشا کنم زنبورهای عسل را
که عصر تابستان در اطراف کندو بال میزنند و زمزمه می کنند،
یا چهارپایان را بنگرم که در صحرا می چرند،
یا در پرواز پرندگان و حشرات شگفت انگیز خیره شوم،
یا شگفتی غروب،
یا شگفتی ستارگان که خاموش اند و می درخشند،
یا نظاره کنم انحنای باریک مه نو را در بهار،.
اینها و هر انچه دیگر هست، برای من معجزه است-
همه با هم و هریک به تنهایی.
برای من هر لحظه از تاریک روشن صبح یا غروب یک معجزه است،
هر متر مکعب فضا یک معجزه است،
هر متر مربع سطح زمین غرق در معجزه است،
دریا را یک معجزه ممتد می بینم،
و ماهیها را که در آن شنا می کنند
و صخره های ساحل
و جنبش امواج
و کشتیها و مسافرانش.
معجزاتی از اینها عجیب تر چه خواهد بود؟
والت ویتمن
" Miracles "
Why, who makes much of a miracle?
As to me I know of nothing else but miracles,
Whether I walk the streets of Manhattan,
Or dart my sight over the roofs of houses toward the sky,
Or wade with naked feet along the beach just in the edge of the water,
Or stand under trees in the woods,
Or talk by day with any one I love, or sleep in the bed at night with any one I love,
Or sit at table at dinner with the rest,
Or look at strangers opposite me riding in the car,
Or watch honey-bees busy around the hive of a summer forenoon,
Or animals feeding in the fields,
Or birds, or the wonderfulness of insects in the air,
Or the wonderfulness of the sundown, or of stars shining so quiet and bright,
Or the exquisite delicate thin curve of the new moon in spring;
These with the rest, one and all, are to me miracles,
The whole referring, yet each distinct and in its place.
To me every hour of the light and dark is a miracle,
Every cubic inch of space is a miracle,
Every square yard of the surface of the earth is spread with the same,
Every foot of the interior swarms with the same.
To me the sea is a continual miracle,
The fishes that swim—the rocks—the motion of the waves—the ships with men in them,
What stranger miracles are there?
Walt Whitman
برگرفته از کتاب  " در قلمرو زرین "
حسین الهی قمشه ای

 عالم آکنده از خطاها و اشتباهات است، بیت را چنین تفسیر می کنند که: " به نظر حافظ در قلم صنع خطاها رفته است
 و اگر پیر طریقتِ او گفته است که خطایی در آفرینش نیست خواسته است خطا پوشی کند و موجبات تشویش خاطر یاران را فراهم نکند امّا،
 آن آفرین گفتن تحسین آمیز حافظ، نظام داستان را به کلی دگرگون می کند. "
حقیقت این است که عارفان جهان، به اتفاق، همه چیز را بر جای خود می بینند و عارفی را در شرق و غرب نمی شناسیم که
 خلاف این گفته باشد بلکه عرفان خود شناخت همین نکته است که:
هر چیز که هست آنچنان می باید
ابروی تو گر راست بدی کج بودی
کشکول شیخ بهایی
پاسخ اینست که پیر ما عشق است و عقل را با عشق بر دوام مجادله است که 
این همه خطا از رنج و محنت و شرّ و فساد در عالم چیست و عشق شرح می دهد که در قلم صنع خطا نرفته بلکه
 آنچه به نظرِ عقل ناموزون می رسد و قضاوتی که در چند و چون می کند خطاست و پیر طریقت، که همان عشق است،
 خطاهای خرد خورده گیر را پاک می کند.
برگرفته از کتاب " در صحبت حافظ "
به قلم حسین الهی قمشه ای
خط اثر میرعماد حسنی

میان عاشق و معشوق رمزی است
چه داند آنکه اشتر می چراند
ناشناس
رفیقان غافل و ما را از آن چشم و دهان هر دم
هزاران گونه پیغام است و حاجب در میان ابرو
حافظ
والهوی بیننا یسوق حدیثا
طيباً، مطرباً بغیر لسانٍ
و عشق میان من و آن جوان
حدیثی می برد و حدیثی می آورد
حدیثی پاک و طرب انگیز
بی آنکه زبانی در میان باشد.
ابن عربی
الحمدلله که آن پادشاه روز جزا
امروز ما را به خود بار داد تا بگوییم:
ما تنها تو را می پرستیم
و از تو یاری می جوییم
ما را به راه راست هدایت فرما
و چه سعادتی است اعلام حق پرستی و حقیقت دوستی که:
ما نگوییم بد و میل به ناحق نکنیم
جامه کس سیه و دلق خود ازرق نکنیم
حافظ ار خصم خطا گفت نگیریم بر او
ور به حق گفت جدل با سخن حق نکنیم
حافظ
و چه سعادتی است
که سپاس گوییم و درود فرستیم
بر آن پیام آور قدس
که سر تسبیح ملک را
در پردۀ زنار خدمت و مهرورزی
به ما تعلیم فرمود.
نوشته حسین الهی قمشه ای
مینیاتور اثر Ahmet Yakupoglu
www.drelahighomshei.com

یکی از صنایع ادبی شعر پارسی آن است که شاعر میان دو کس گفتگویی برقرار می کند که یکی خود اوست و آن دیگری یا معشوق است یا دنیا یا حکیمی دانا یا رقیبی در عشق.
در اینجا گفتگو میان حافظ و معشوق ازلی است و در این گفتگو اشاراتی ژرف به اسرار عشق و معرفت شده است، چنانکه گفتگوی میان فرهاد و خسرو از نظامی نیز آکنده از رازهای سرفراز و اسرار دلنواز عشق است.
نخستین بار گفتش از کجایی؟
بگفت: از دار مُلک آشنایی
بگفت: آنجا به صنعت در چه کوشند؟
بگفت: اندُه خرند و جان فروشند
بگفتا: جان فروشی در ادب نیست
بگفت: از عشق بازان این عجب نیست
بگفتا: عشق شیرین بر تو چون است؟
بگفت: از جان شیرینم فزون است
برگرفته از کتاب  " در صحبت حافظ " 
به قلم حسین الهی قمشه ای
مینیاتور اثر میرزا آقا امامی
 

هر وقت کسی را بیابی که باور کند
تو با یک فرشته دیدار کرده ای.
سالها گذشت و او در هر محفل و مجلس قصه خود را به این و آن می گفت
اما هیچکس باور نمی کرد.
می شنیدند و ریشخند می کردند.
تا شبی در یک مهمانی دختر جوانی را دید
که در گوشه ای با خود خلوت کرده بود.
پس قصه فرشته دیدنش را به او گفت و پرسید:
آیا تو حرفم را باور می کنی؟
دختر گفت آری با تمام دل باور می کنم.
گفت چگونه باور می کنی در حالی که همه انکار می کنند؟
دختر گفت: آخر من همان فرشته ای هستم که این سخن را آن روز با تو گفتم
اکنون به سعادت رسیدی که بار دوم فرشته ای را دیدی.
 □ دیدن فرشته کنایه از واقعه ای شگفت است
که گاه برخی آدمیان تجربه می کنند
و آن آغاز آشنایی با فضای عالم روحانی است:
در صحبت بزرگی
یا مرور بر کتابی
یا شهود رویایی
یا طلوع عشقی
چنانکه نظامی در وصف مجنون گفت:
یاری دو سه داشت دل رمیده
چون او همه " واقعه " رسیده
اما همه کس محرم این واقعه نیست زیرا
احوال دل سوخته را سوخته داند:
بارها روی از پریشانی به دیوار آورم
ور غم دل با کسی گویم به از دیوار نیست
سعدی
با مدعی مگویید اسرار عشق و مستی
بگذار تا بمیرد از درد خودپرستی
حافظ
از قدیم چیزی به تو پیوندد و آن عشق است
که به واسطه آن ناگاه از میان حوادث بجهی.
شمس تبریزی، با کمی تقدیم و تاخیر
نوشته حسین الهی قمشه ای
مجسمه اثر Gian Lorenzo Bernini 

اما چنان که دیوها و شیاطین در کارِ ربایش وحی الهی (إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ) (الصافات: 10) توفیقی نیافتند 
بلکه شهاب ثاقب و ستارگان فروزان عشق ایشان را از ساحت آن تماشاگه راز دور کردند، 
شمع نیز به بلای دیگر گرفتار آمد و آنچه از آتش فتنه در دل داشت در زبانش گرفت و خاموش ماند.
این یکی از حقایق ثابت و ازلی یعنی Eternal Truth است که هیچ مدعی خام اندیش را به ساحت اسرار عشق راه نخواهند داد
 و آن خزانۀ اسرار را فرشتگانی است که از آن نگهبانی خواهند کرد.
برگرفته از کتاب " در صحبت حافظ " 
به قلم حسین الهی قمشه ای