پدرم روضۀ رضوان به دو گندم بفروخت
ناخلف باشم اگر من به جویی نفروشم
«حافظ»

برگرفته از کتاب « 365 روز در صحبت مولانا»
به قلم حسین الهی قمشه ای
نقاشی «خسیس» اثر Antonio Piccinni نقاش ایتالیایی

به دیوان چنین گفت کِامروز کار
به رنج و به سختی است با شهریار
یکی دیو باید کنون چرب دست
که داند همه رسم و راه نشست
شود جان کاووس بی ره کند
به دیوان بر، این رنج کوته کند
شنیدند و بر دل گرفتند یاد
کس از بیم کاووس پاسخ نداد
یکی دیو دژخیم بر پای خاست
چنین گفت کاین چرب دستی مراست
....
فردوسی
برگرفته از کتاب «گنجینۀ آشنا»
به قلم حسین الهی قمشه ای
نگاره جنگ رستم و ارژنگ دیو از شاهنامه شاه طهماسبی

هر کس برای کاری برگزیده و استخدام می شود
باید حداقل دو صفت بارز داشته باشد: 
یکی توانایی بر انجام کار که شامل علم و مهارت نیز می گردد 
و یکی دیگر امانت و داشتن مسئولیت اخلاقی و راستی و درستی
که گاهی از آن به کلمة تعهّد یاد می کنند.
به زبان امروز، تعهّد و تخصص باید با هم باشد
و اگر در هر یک نقصانی پدید آید
به زیان استخدام کننده خواهد بود.
بعضی چنین تصوّر کرده اند که
صفت امانت و تعهّد اهمّیت بیشتری از علم و تخصّص دارد
و اگر بخواهند بین مهارت و تخصص
در مقابلِ امانت و تعهّد
یکی را انتخاب کنند
بهتر آن است که امانت اختیار شود
در حالی که امکان رسیدن زیان از آدم نادان ولی متعهّد
بیش از زیان دانایی است که ممکن است تعهدی نداشته باشد.
دشمنِ دانا که غمِ جان بوَد
بهتر از آن دوست که نادان بوَد
نظامی، مخزن الاسرار
مهرِ ابله مهرِ خرس آمد یقین
کینِ او مهر است و مهرِ اوست کین
مثنوی
و بدیهی است که جمع این هر دو صفت باید کرد
و نظام جامعه را به دست افراد متخصّص و متعهّد باید سپرد.

برگرفته از کتاب "در صحبت قرآن"
به قلم حسین الهی قمشه ای
تصویر: محاکمه گالیله

برگرفته از کتاب «گزیدۀ فیه ما فیه»
به قلم حسین الهی قمشه ای
نقاشی اثر مونیر - قرن نوزدهم

اکنون آن عشق گذشته است
و از آن شگفتیها هیچ بر جای نمانده
و تا فرسنگها در اطرافم همه چیز فریاد می زند و خبر می کند
که من دوباره همان خودم هستم.
آلفرد ادوارد هاوسمَن

When I Was in Love with You ""
Oh, when I was in love with you,
Then I was clean and brave,
And miles around the wonder grew
How well did I behave. And now the fancy passes by,
And nothing will remain,
And miles around they'll say that I
Am quite myself again.
Alfred Edward Housman

عشق آن است که آدمی خودش نباشد،
خود را فراموش کند و به دیگری بیندیشد
و این رهایی از خویشتن کمترین افسون عشق است.
اگر خود عشق هیچ افسون نداند
نه از سودای خویشت وارهاند؟
نظامی
در این حال خوش بی خویشی است
که آدمی همه کارش خوش می شود:
خوش می گوید،
خوش می خرامد
و خوش رفتار می کند
و صاف و پاک و دلیر و بی باک می گردد
و جهان در چشمش پیوسته تازه و با طراوت است
و همه چیز او را شگفت و شورانگیز می نماید.
اگر تلخ است اگر شکر چه شیرین است بی خویشی
کله جویی نیابی سر، چه شیرین است بی خویشی
دیوان شمس

برگرفته از کتاب " در قلمرو زریّن "
به قلم حسین الهی قمشه ای
طرح و نقش اثر رابرت ایندیانا

که "شِکوه" از "شادی" نقل کرد
و "شادی" گفت که از "اندوه" شنیده است
و "اندوه" از "بلا و محنت" خبر داد
و "بلا و محنت" خود از دهان "مستی و بی خویشی" شنیدند
و "مستی" از "عقل"
و "عقل" از "شوق"
و "شوق" از "آرزو"
و "آرزو" از "اشک"
و "اشک" از "پلک خونین عاشق"
و آن "پلک" از "شرارة آتش"
و آن "شراره" از زبانِ "حضرت قلب" شنید که فرمود:
آنکس که دوستش می داری
در میان دو دست توست
محی الدین ابن عربی
بوسه بده خویش را ای صنم سیم تن
ای به خطا تو مجو خویشتن اندر ختن
گر به بر اندرکشی سیمبری چون تو کو
بوسه جان بایدت؟ بر دهن خویش زن
مولانا
مُعَنعَن یک کلمه عربی است به معنی عباراتی که
کلمه "عن" به معنی "از" در آن تکرار شده است،
چنانکه راویان حدیث "از" یکدیگر نقل می کنند
و ابن عربی آن را به فضای عشق و عرفان آورده است.

شعر: محی الدین ابن عربی
ترجمه: حسین الهی قمشه ای
نقاشی: جان ویلیام واترهاوس

یا به تعبیر خانم کتلین رین، شاعر معاصر اسکاتلندی:
این من کیست
که سر از خاک برآورده، سخن می گوید
و از پشت غبار تن، جهان را می نگرد؟
این کیست که به جای سنگِ خاموش می شنود
و به جای آب روان
با گوشت و پوست و استخوان
جهان را احساس می کند؟
این کیست که به جای جنگلْ شب را تنفس می کند؟
و به جای گل سرخ می بیند
و می داند که پرنده در پردۀ آواز چه می گوید؟
این من کیست که به جای خورشید
از دیو سیاه شب می ترسد؟
و این کیست که هیولای پریشانِ عالم را نظام می بخشد؟
این من کیست که از عدم سر برآورده
و چهرۀ معشوق را نظاره می کند؟

برگرفته از کتاب «در صحبت قرآن»
به قلم حسین الهی قمشه ای