و هرچند تاکستانهای سبز و خرم کشت کنید،
از شراب آن نخواهید نوشید.
من می دانم که گناهانتان چقدر عظیم است
و آزارهاتان چه اطوار گونه گون دارد:
راستان و دادپیشگان را خوار کرده اید،
رشوه می ستانید،
و هنگام داوری بینوایان را از حقوقشان محروم می دارید.
من از جشنها و مهمانیهای شما بیزارم،
و ا زمحافل پرشکوه شما مرا هیچ وجد و نشاط نیست.
اگر شرابها و طعامهای لذیذ نزدِ من آورید،
من طعام شما را نخواهم پذیرفت
و به قربانی چارپایان فربه تان نظر نخواهم کرد
و هیاهوی آوازتان را نخواهم شنید
و به غوغای سازتان گوش نخواهم سپرد،
مگر آنکه نهر انصاف در شهر شما روان گردد
و جویبار عدالت، بر دوام در آن جاری باشد.
کتاب مقدس

“ Sermons of Amos “
Forasmuch therefore as your treading is upon the poor,
And ye take from him burdens of wheat:
Ye have built houses of hewn stone,
But ye shall not dwell in them;
Ye have planted pleasant vineyards,
But ye shall not drink wine of them.
For I know your manifold transgressions and your mighty sins:
They afflict the just, they take a bribe,
And they turn aside the poor in the gate from their right.
I hate, I despise your feast days,
And I will not smell in your solemn assemblies.
Though ye offer me burnt offerings and your meat offerings,
I will not accept them:
Neither will I regard the peace offerings of your fat beasts.
Take thou away from me the noise of thy songs;
For I will not hear the melody of thy viols.
But let judgment run down as waters,
And righteousness as a mighty stream. 
Bible, Old Testament, Amos, chapter 5

این سخنان که حدود دو هزار و هفتصد سال پیش به قلم آمده
از ظلم و جوری حکایت می کند 
که پیوسته ستمکاران بر ضعیفان و بی پناهان روا داشته اند 
و انبیای الهی نیز پیوسته خلق را بیم داده اند 
که از عاقبت ظلم بر حذر باشند 
و قسط و عدل پیشه کنند 
تا مشمول رحمت الهی واقع شوند 
وگرنه هرچه از مال و نعمت دنیا گرد آورند،
همان، آتشی خواهد بود که فرمود:
" نارُ اللّهِ الموقَدَةُ،
الَّتی تطّلِعُ عَلَی الأفئِدَةٍ، "
آن آتش را خشم خدا افروخته
و شرارة آن بر دلهای کافران شعله ور است.
سوره هُمَزه

برگرفته از کتاب " در قلمرو زرّین "
ترجمه و توضیحات حسین الهی قمشه ای

از هر آنچه زیباست 
و از هر آنچه زشت است 
آوازی شاد و نشاط انگیز می شنوم. 
تنها نه از گل سرخ، 
تنها نه از پرندۀ خوشخوان، 
تنها نه از درخشش انوار رنگین کمان، 
و نه آنچه در آواز یک زن به گوش می رسد، 
بلکه در سیاه ترین و پست ترین چیزها، 
بر دوام، آوازی به اهتزاز می آید. 
تنها نه از ستارگان، 
تنها نه از جام گلبرگهای شکوهمند، 
تنها نه از نغمه لطیف آن پرنده سرخ سینه، 
تنها نه از آن کمان که در کنار بارشهای تند لبخند می زند، 
بلکه در گل و لای، در حباب و کف، 
پیوسته و بر دوام، چیزی هست که آواز می خواند. 
رالف والدو امرسن 

"Music" 
Let me go where'er I will, 
I hear a sky-born music still: 
It sounds from all things old, 
It sounds from all things young, 
From all that's fair, from all that's foul, 
Peals out a cheerful song. 
It is not only in the rose, 
It is not only in the bird, 
Not only where the rainbow glows, 
Nor in the song of woman heard, 
But in the darkest, meanest things 
There alway, alway something sings. 
'T is not in the high stars alone, 
Nor in the cup of budding flowers, 
Nor in the redbreast's mellow tone, 
Nor in the bow that smiles in showers, 
But in the mud and scum of things 
There alway, alway something sings. 
Ralph Waldo Emerson 

برگرفته از کتاب "در قلمرو زرین" 
به قلم حسین الهی قمشه ای

اگر بتوانم درد جانسوزی را سرد و سلامت کنم،
یا پرنده از پا افتاده ای را یاری کنم
که به آشیانش باز گردد، 
بیهوده نزیسته ام.
امیلی دیکنسون
رنج خود و راحت یاران طلب
سایه خورشید سواران طلب
رنج مشو، راحت رنجور باش
ساعتی از محتشمی دور باش
درد ستانی کن و درمان دهی
تات رسانند به فرماندهی
نظامی

برگرفته از کتاب "مائده های فرهنگی"
به اهتمام حسین الهی قمشه ای

گاه در قصایدی گران آهنگ پندهای گران سنگ می دهد و غصه های سنگین عالم فرودین را بر دل ها سبک می کند که:
ای دل، عبث مخور غمِ دنیا را
فکرت مکن نیامده فردا را
این دشت خوابگاه شهیدان است
فرصت شمار گاه تماشا را
و گاه قصّه می گوید از قاضی ظالم پیشه ای که دزد ضعیفی را محاکمه می کند یا محتسبی مستِ غرور و جاه که با میخوارۀ معرفت آموزی درافتاده است و در هر دو داستان شما را می خندانَد از آنکه نشان می دهد رفتار این هر دو تا چه اندازه نامعقول و ناموزون است و ...

برگرفته از کتاب «گنجینۀ آشنا»
به قلم حسین الهی قمشه ای
تصویر سنگ نوشتۀ پروین اعتصامی - قم

یا شاعر و حکیم و دانشمند بزرگی را ببینند
یا با او صحبت کنند همه عمر از آن به افتخار یاد می کنند
و اغلب آرزو دارند که ای کاش
ما در زمان فلان حکیم یا شاعر یا قدیس یا پیامبر می بودیم 
و از نزدیک با او صحبت می داشتیم 
و گاه از رسیدن به حضور بزرگان با الفاظ پرشکوه 
مانند باریافتن و افتخار حضور داشتن یاد می کنند 
در حالی که انسان های بزرگ خود در آن اطاقک های کوچک 
که قفسه کتاب نام دارد در انتظار ایستاده اند 
تا به حضور هرکس که ایشان را راه دهد بار یابند 
و آدمیان اغلب به سبب اشتغالات باطل و ازدحام تعلقات خاکی 
فرصتی برای دیدار با ایشان ندارند."
کتاب های خوب حاصل والاترین نقطه های عمر بزرگان جهان است 
چنانکه درباره شعر گفته اند: 
شعر شادترین و متعالی ترین لحظه های شادترین انسان هاست.
نقطه اوج ظهور و حضور سعدی، غزلیات و بوستان و گلستان اوست 
و هرکسی می تواند در بهترین لحظه های عمر سعدی به حضور او برسد.
همچنین است حافظ و میلتون و شکسپیر 
که نقطه های کمال حیاتشان مبدل به آثارشان شده است 
و اگر کسی از خواندن این آثار احساس حضور نمی کند، 
او را از دیدن آن بزرگان چه فایده خواهد بود.
ور بخوانی و نیی قرآنپذیر
انبیا و اولیا را دیده گیر
مولانا

برگرفته از کتاب "سیصد و شصت و پنج روز با سعدی"
به قلم حسین الهی قمشه ای

تو آن ناشناختۀ آرامی که آه ها و آرزوهای ابدی را از ژرفای دلها
به حرکت می آوری،
آرزوهایی که بخاطرش می توانیم زندگی را تحمل کنیم
یا بخاطرش با دلیری مرگ را پذیرا شویم.
الکساندر پوپ

Happiness
O Happiness! Our being’s end and aim,
Good, pleasure, ease, contact! Whate’er thy name:
That something still, which prompts th’ eternal sigh,
For which we bear to live, or dare to die.
A. Pope, An Essay on Man

برگرفته از کتاب « در قلمرو زرین»
به قلم حسین الهی قمشه ای

مَحرَمان را سرّ آن معلوم کرد
ور بگفتی موم زآتش نرم شد
این بُدی کان یار با ما گرم شد
...
صد هزاران نام اگر برهم زدی
قصد او و خواه او یوسف بُدی
مثنوی معنوی
حافظ و سعدی و عطّار و مولانا نیز مانند زلیخا، نام دوست را بیشتر در نام ها پنهان کرده اند تا نامحرمان درنیابند و خرقه پوشان ریاکار به هزار شُبهه و انکار درافتند.

برگرفته از کتاب «کیمیا – 9 » 
به قلم حسین الهی قمشه ای