به درخش رنگ پریده خورشید زمستان در کنار افق می ماند
چهره نازنینش از گره تشویش ها و سوداها گشاده است
و اندیشه های زلالش، آرام و خاموش
در زیر آسیای مخروبه تن همچنان جاری است.

“ The old woman “
As a white candle
In holy place,
So is the beauty
Of an aged face.
As the spend radiance
Of the winter sun,
So is a woman
With her travail done,
Her brood gone from her,
And her thoughts as still
As the waters
Under a ruined mill.
Joseph Campbell

ژوزف كمپ بل از برجسته ترين اسطوره شناسان قرن بيستم به شمار می رود.
كتاب چهار جلدى " نقابهاى خداوند " از معروف ترين آثار اوست.
انديشه هاى او تركيبى از هندى و افلاطونى است، 
و مهمترين حكمتش اين است كه
در جستجوى سعادت انسانى و سرشت الهى خويش باشيد
تا بنگريد چگونه جهانى كه سراسر ديوار و حجاب و حائل است
به در و دروازه و پنجره بدل مى شود. 
كمپ بل همچنين شعرهاى ژرف و لطيفى دارد
كه چون جويبار مى گذرد و لطافت و طراوت مى بخشد.
شعر فوق يكى از آنهاست 
كه آدميان را از سن و سال بيرون مى برد
و هر انسانى را زائرى مى بيند
كه به سوى ابديت در سير است.
آن زائر برتر از كودكى و جوانى و كهنسالى است
بلكه اين مراتب را يك يك تجربه مى كند 
اما پيوسته چه در طلوع و چه در غروب همان خورشيد است
و در هر مقام زيبايى خاص خود را داراست.
شعر از ژوزف کمپ بل

ترجمه و توضیحات از حسین الهی قمشه ای
Francesco Romoli تصویر از:
www.drelahighomshei.com

أديـنُ بدينِ الحــــبِ أنّى توجّـهـتْ
ركـائـبهُ، فالحبُّ ديـني و إيـمَاني
«شیخ محی الدین ابن عربی»

قلب من پذیرای همۀ صورتهاست
قلب من چراگاهی است برای غزالان وحشی
و صومعه ای است برای راهبان ترسا
و معبدی است برای بت پرستان
و کعبه ای است برای حاجیان
قلب من الواح مقدس تورات است
و کتاب آسمانی قر آن
دین من عشق است
و ناقه عشق، مرا به هر کجا خواهد، سوق می دهد
و این است ایمان و مذهب من

ترجمه حسین الهی قمشه ای
برگرفته از کتاب «کیمیا -2»

خیّام
در زبان انگلیسی ضرب المثلی هست که مضمون سخن خیّام را بیان می کند :
"Enough is as good as a feast " 
یعنی به حد کفایت داشتن همان قدر خوب است 
که بودن در ضیافت و نعمت بیکران .
یعنی وقتی آدمی به نان و خورشی مختصر 
سیر می شود و لذت می برد 
این از نظر برخورداری با حضور او در یک مهمانی بزرگ 
برابر است بلکه از بسیاری جهات بر آن ترجیح دارد .

بر گرفته از کتاب " مائده های فرهنگی "
به اهتمام حسین الهی قمشه ای
نقاشی اثر جورج کتر مول

اگر مرا نظاره کنی، مرا و خود را خواهی یافت
و اگر خود را نظاره کنی، مرا و خود را گم خواهی کرد
ای محبوب!
چه بسیار که تو را خواندم
و تو آوای من نشنیدی
پس خود را چون عطر دلاویزی در فضای عالم پخش کردم
و مشام جان تو آن را احساس نکرد
پس خود را بر خوان هستی طعامی خوش و مائده ای شیرین ساختم
و تو از آن تناول نکردی
چرا نمی توانی به من دست یابی
چرا نمی توانی در لمس اشیاء مرا احساس کنی
و در شمامۀ گل سرخ مرا ببویی
چرا آخر چرا؟

«محی الدین ابن عربی»
ترجمه حسین الهی قمشه ای
برگرفته از کتاب «کیمیا-2»
نقاشی اثر Claude Monet

بلكه توانم گفت كه كتابها
گويى در يك شيشه كوچك آزمون
عصاره آن عقل زنده 
و فشرده آن اكسير اثربخش را 
كه آن كتابها از پرتوش پديد مى آيند 
به گونه اى اعجاب انگيز با خود حمل مى كنند 
من مى دانم آنها همانقدر زنده و زاينده هستند كه 
دندانهاى آن اژدهاى افسانه اى از حيات بهره داشتند
و اگر آنها را مانند دندان اژدها
در زير و بالاى دشت جهان بكارند
اى بسا كه مردمانى مسلح و آماده پيكار
به ناگاه از زمين بيرون جهند.

جان ميلتون

در اساطير يونان آمده است كه
" كادموس" برادر " ارويا"
اژدهاى هولناكى را از پاى در آورد
و مردمان دندانهاى اژدها را بيرون آوردند
و در زمين كاشتند
و بى درنگ فوجى از جنگجويان
در جوشن پولاد از زمين برخاستند.
دندان اژدها رمزى از الفباى زبانهاست
كه لشكريان كلمات از آنها بيرون مى آيند
و جنگ آن لشكريان 
با زشتى و نادانى و ناپسندى است .
قطعه فوق بخش كوتاهى است از يك رساله بلند
با عنوان "Areopagitica" اثر جان ميلتون
كه در سال ١٦٤٤ 
در برابر پارلمان انگليس خوانده شده است.
ميلتون در اين رساله دفاع حكيمانه اى
از آزادى نشر كتاب كرده
كه هم در انگليس و هم در سراسر اروپا
تأثيرات مثبتى داشته است.

بخشي از رساله جان ميلتون
ترجمه و توضيحات ازحسين الهى قمشه اى 
www.drelahighomshei.com

Killing a Good Book
As good almost kill a man as kill a good book: who kills a man kills a reasonable creature, God's image; but he who destroys a good book, kills reason itself, kills the image of God, as it were in the eye.
John Milton: Areopagitica

* در یونان قدیم تپۀ بلندی بوده است که آن را Areopagitica می نامیدند. بر فراز این تپه اغلب شوراهایی تشکیل می شد که جنبۀ اجتماعی داشت و بتدریج جنبۀ قضایی پیدا کرد. میلتن نام یکی از کتابهای خود را که در باب آزادی بیان و قلم است Areopagitica نهاده و قطعۀ فوق از آن کتاب است.

برگرفته از کتاب « در قلمرو زرین»
به قلم حسین الهی قمشه ای
تصویر: نقل قولی از میلتن در کتیبه ای در کتابخانۀ عمومی شهر نیویورک

همة اخلاق بد، از ظلم و کین و حسد و حرص و بیرحمی و کبر
چون در توست، نمیرنجی؛ چون آن را در دیگری می بینی، می رمی و می رنجی.
" گزیده فیه ما فیه "
مولانا در مثنوی نیز بارها این لطیفه را با تعبیرات و تمثیلات شیرین آورده است.
این حکایت تمثیل دیگری است در بیان انعکاس خلق و خوی انسان در آیینۀ وجود دیگران:
ای بسا ظلمی که بینی در کسان
خوی تو باشد در ایشان ای فلان
انـدر ایشان تـافته هستی تـــــو
از نفاق و ظلم و بـد مستی تــو
چون به قعر خوی خود اندر رسی
پس بدانی کز تو بود آن ناکسی
مثنوی
پیش چشمت داشتی شیشۀ کبود
زان سبب عالم کبودت می نمود
گرنه کوری، این کبودی دان ز خویش
خویش را بد گو، مگو کس را تو بیش
در خود این بد را نمی بینی عیان
ورنه، دشمن بودیی خود را به جان
مثنوی
برگرفته از کتاب های " گزیدة فیه مافیه " 
و " مثنوی مولوی " 

توضیحات: حسین الهی قمشه ای
نقاشی اثر Heila van der Merwe