مائدۀ آسمانی یا از جنس حکمت و معرفت و دانایی است چون دریافتنِ سرِّ قضای الهی و راه های قرب به حضرت حق و شیوه های آراستن خویش برای محبوب شدن نزد آن معشوق یگانه و نهایتاٌ محبوب شدن در دل های مردمان و گاه تجلّیات زیبایی است که آن نیز مایه بهجت و شادی و الهام بخش هنرهاست و یا کارهای نیکو و خدمت به خلق است که آن نیز مائدۀ آسمانی و خوراک جان ماست و اگر کسی در عمر خویش به کار خیری نپردازد و دلی را شاد نکند و آسایشی فراهم نیاورد از درون زار و نزار و لاغر می شود و می میرد.

برگرفته از کتاب « سیصدوشصت و پنج روز در صحبت قرآن»
به قلم حسین الهی قمشه ای
نقاشی اثر «گوستاو دوره» نقاش فرانسوی قرن نوزدهم

که با پای های لنگ خود نمی توانم برد؛
من با بالهای تو پرواز می کنم
زیرا از خود بال و پری ندارم؛
من با نسیم روح تو به سوی بهشت سیر می کنم؛
من با ارادة تو رنگم می پرد،
یا سرخ می شود؛
من با حضور تو در آفتاب سوزان
خنک و آسوده ام؛
و همراه تو در زیر برف و بوران سردترین آسمان احساس گرمی می کنم.
اراده من در اراده تو محو است؛
اندیشه های من در آغوش تو زاده می شوند
و کلمات من از نفس تو نشأت می گیرند.
من به ماه می مانم
که چشمها قرص درخشان آن را نخواهند دید
مگر هنگامی که با خورشید مقابل شود.

“ Love The Light-Giver “
With your fair eyes a charming light I see,
For which my own blind eyes would peer in vain;
Stayed by your feet the burden I sustain
Which my lame feet find all too strong for me;
Wingless upon your pinions forth I fly;
Heavenward your spirit stirreth me to strain;
E’en as you will I blush and blanch again,
Freeze in the sun, burn neath a frosty sky.
Your will includes and is the lord of mine;
Life to my thoughts within your heart is given;
My words begin to breathe upon your breath:
Like to the moon am I, that cannot shine
Alone; for lo! our eyes see nought in heaven
Save what the living sun illumineth.
Michael Angelo

ماه چو با مهر مقابل شود
وارهد از ظلمت و کامل شود
گر تو بر آني که به جايي رسي
رسته ز ظلمت به صفايي رسي
پاک دلي را به مقابل گراي
تا شودت ز آينه ظلمت زداي
وحشی بافقی
ز اخترم نظری سعد در ره است که دوش
میان ماه و رخ یار من مقابله بود
حافظ

از غزلیات میکل آنژ با عنوان عشقِ فروغ بخش
ترجمه حسین الهی قمشه ای
www.drelahighomshei.com

در ادب پارسی نیز گرایش آشکاری به شریعت گریزی و دین ستیزی احساس می شود امّا گریز آن از دین فروشان است نه از دین آوران و ستیز آن با ستیزه خویان و ستیزه جویان مذهبی است که مذهب را دست آویز در نیل به هواهای نفسانی خود کرده اند و به تعبیر زیبای فردوسی:
زیان کسان از پی سود خویش
بجویند و دین اندر آرند پیش

برگرفته از کتاب « گنجینۀ آشنا – سیصدو شصت و پنج روز در صحبت شاعران پارسی گو»
به قلم حسین الهی قمشه ای
گرافیک The Truth اثر جمیل الخوری

بر این حقیقت که ما از عالم زیبایی و دانایی و نیکویی 
که همان بهشت است به این دیار آمده ایم 
و باز به همان بهشت باز خواهیم گشت و:
گر ما مِی و معشوق گزیدیم چه باک
چون عاقبت کار همین خواهد بود
خیام
لذات متعالی شرابی است که دردسر و خمار در پی ندارد 
و شهدی است که سیری و اشباع نمی پذیرد 
و شهوتی است که پیری و جوانی را در آن اثر نیست، 
عشقی است که در آن می توان معشوق را با همة عاشقانِ دیگر تقسیم کرد 
چنان که در افسانه های رمزی کریشنا آمده است که 
صدها عاشق دلداده از کریشنا، خدای عشق، وعدة خلوت می گیرند، 
در کنار برکه ای در جنگل و در ساعتی معیّن، 
و او به همة وعده ها وفا می کند و همه را به وصال می رساند، 
از آنکه به گفتة سعدی: " هیچ جوینده از این در نرود بی مقصود."
چنان که اگر هزار تُرک شیرازی 
خواهند با غزلیات حافظ شور و حال کنند 
هیچ کس را از در نخواهد راند. 
و چنان که کریستین بوبَن نویسندة عاشق پیشة فرانسوی گفته است: 
مرا با امیلی دیکنسون هر شب عیش و عشرتی است 
که در هیچ عشرت سرایی در پاریس یافت نمی شود 
و اگر صد هزاران نفر دیگر بخواهند که با بوبن در این لذت شریک شوند 
نه ملامتی از نام و ننگ بر ایشان رود 
و نه کسی به تنگ آید نه به جنگ برخیزد. 
اینجا فُسحتِ میدان لذات معنوی است که خواجة طوسی گفت:
لذات دنیوی همه هیچ است پیش من
در خاطر از تغیّر آن هیچ ترس نیست
روز تنعّم و شب عیش و طرب مرا
همچون شبِ مطالعه و روزِ درس نیست
و این سخن راست است که
گاه بعضی از اصحاب ذوق از شدت و صولت لذّات معنوی خویش
سحرگاه از اتاق به باغ پریده و فریاد برآورده اند که:
اَینَ الملوک و این ابناء الملوک
یعنی شاهان و شاهزادگان جهان کجایند
که این لذت و عشرت ما را بنگرند.

برگرفته از مقدمه کتاب گنجینه آشنا
به قلم حسین الهی قمشه ای

و این درد را هیچ درمانی نیست،
زیرا چنان در دلم پای گرفته است
که گمان دارم روی هیچ کس به لطف و صفای چهرۀ من نیست
و هیچ چهره ای، بدین حد از حقیقت برخوردار نیست
و هیچ حقیقتی بدین قدر و منزلت نیست،
و اوصاف و مکارم خویش را بر خود عرضه می کنم
و هیچ کس را در هیچ کمالی برتر از خود نمی یابم.
اما چون در آینه می بینم
که چهره ام از شکنج روزگار درهم شکسته
و فروغ طراوت از آن رخت بربسته است،
آنگاه قصۀ خودپرستی خویش را به گونه ای دیگر می خوانم
که آخر این چهرۀ ناموزون راچه جای ستایش است.
پس شاید این تویی که من به نام خود او را می ستایم،
و این تویی که با جمال و جوانیت
به نقش پیری من آب و رنگ می بخشی.
غزل 62 – ویلیام شکسپیر

Sin of self-love possesseth all mine eye
And all my soul, and all my every part;
And for this sin there is no remedy,
It is so grounded inward in my heart.
Methinks no face so gracious is as mine,
No shape so true, no truth of such account;
And for myself mine own worth do define,
As I all other in all worths surmount.
But when my glass shows me myself indeed
Beated and chopp'd with tanned antiquity,
Mine own self-love quite contrary I read;
Self so self-loving were iniquity.
'Tis thee, myself, that for myself I praise,
Painting my age with beauty of thy days.
Shakespeare, Sonnet No. 62

برگرفته از کتاب « در قلمرو زرین»
به قلم حسین الهی قمشه ای

یکی گفت سعدی چگونه همی بینی این دیبای معلَم بر این حیوان لا یعلم؟
گفتم خطی زشت است که به آب زر نبشته است."
و نیز بیت معروف حافظ را همه خوانده اند که:
قلندران طریقت به نیم جو نخرند
قبای اطلس آنکس که از هنر عاری است
اکنون هر گروه و طایفه ای را از آن حکایت و ان بیت پندی و درسی تواند بود و خوشنویسان را نیز از آن تعلیم و هدایتی تمام است که قبای اطلس هنر و دیبای معلَم خوشنویسی را بر قامت هر سخن سمین میان تهی نیندازند.
چنانکه ناصر خسرو قیمتی دُرّ لفظ دری را در پای خوکان نریخت و بتهوون در محفل اصحاب غفلت و ثروتمندان بی فرهنگ، که نوای آسمانی او را زمینۀ لهو و لعب و بازی خود کرده بودند، گفت «دیگر برای خوکان نخواهم نواخت»...

برگرفته از کتاب «مقالات»
به قلم حسین الهی قمشه ای
خوشنویسی اثر میر عماد حسنی

هواهای دانی و فانی ما را
به سوی آسمان سوق دهند
عبادت ها و نیایش ها
روح را به نرمی به سوی آسمان می کشند
اما در عشق گویی آسمان خود به زمین می آید
با عطر والهامی از الوهیت
تا کودک جان را از شیر شیطان باز کند
واز سوداهای روح فرسا رهایی بخشد.
آری عشق فروغی است از جمال آنکس که
جهان و هرچه در آن هست آفریده اوست
و شکوه و جلالت و حشمتی است
که چون هاله ای مقدس گرد روح حلقه می زند.

Yes, Love indeed is light from heaven;
A spark of that immortal fire
With angels shared, by Allah given,
To lift from earth our low desire.
Devotion wafts the mind above,
But Heaven itself descends in Love;
A feeling from the Godhead caught,
To wean from self each sordid thought;
A ray of Him who formed the whole;
A Glory circling round the soul!
Lord Byron

لرد بایرن یکی از شاعران برجسته نهضت رمانتیک درانگلیس است
که مانند دیگر شاعران هم عصر خود
گرایش به عشق و عرفان داشت
و پرچم ستیز برافراشته بود
در برابر هرگونه زور و تزویر و بیداد و خشونت
چنانکه جان بر سر این کار نهاد.
در این قطعه بایرون کلمه "الله" را
به جاي كلمه "God" نهاده است 
تا عشق وارادت خود را
نسبت به فرهنگ معنوی اسلام نشان دهد
"الله" به معنی آن کسی است که همه واله و شیدا 
و حیران و سرگردان اویند
گویی بایرون در سرودن این شعر
بیت زیر ازحافظ راپیش چشم داشته است:
گرنور عشق حق به دل و جانت اوفتد
"بالله" کز آفتاب فلک خوبتر شوی
شعر: لرد بایرن

ترجمه و توضیحات: حسین الهی قمشه ای
نقاشی: توماس فیلیپس
www.drelahighomshei.com